BIOS (Basic Input/Output System) to podstawowe oprogramowanie znajdujące się w pamięci ROM komputera, które odpowiada za uruchamianie systemu operacyjnego i zarządzanie podstawowymi funkcjami sprzętowymi.
Dostęp do BIOS-u pozwala użytkownikowi modyfikować kluczowe ustawienia, takie jak kolejność bootowania, konfiguracja sprzętu czy włączenie funkcji wirtualizacji. Wejście do BIOS-u różni się w zależności od typu urządzenia i producenta, dlatego ważne jest, aby znać odpowiednią metodę dla swojego sprzętu. Poniżej znajduje się opis, jak dostać się do BIOS-u zarówno w komputerach stacjonarnych, jak i laptopach najpopularniejszych marek oraz z poziomu systemu Windows.
W przypadku komputerów stacjonarnych procedura wejścia do BIOS-u jest stosunkowo uniwersalna. Zaraz po włączeniu urządzenia należy nacisnąć odpowiedni klawisz na klawiaturze. Najczęściej używane klawisze to Delete, F2 lub F10, ale w zależności od modelu płyty głównej może to być również Esc, F1, F8 lub inny. Kluczowy moment to ekran początkowy, na którym wyświetlane jest logo producenta lub komunikat, np. „Press DEL to enter setup” lub „Press F2 for BIOS settings”. Warto pamiętać, że czas na naciśnięcie odpowiedniego klawisza jest ograniczony do kilku sekund, więc należy być czujnym. W przypadku problemów z dostaniem się do BIOS-u pomocne może być ponowne uruchomienie komputera i wielokrotne wciskanie odpowiedniego klawisza zaraz po włączeniu.
Wejście do BIOS-u w laptopach różnych marek może różnić się w zależności od producenta i modelu. W laptopach marki Acer najczęściej używanym klawiszem jest F2. Aby wejść do BIOS-u, należy nacisnąć ten klawisz zaraz po włączeniu urządzenia, przed załadowaniem systemu operacyjnego. Czasami konieczne jest wcześniejsze przytrzymanie klawisza Fn, jeśli klawiatura laptopa wymaga tej kombinacji. W laptopach Asus również standardowym klawiszem jest F2, ale w niektórych modelach może być to Delete lub Esc. W przypadku modeli gamingowych serii ROG często na ekranie startowym wyświetlana jest informacja, który klawisz należy nacisnąć.
Dla laptopów Dell wejście do BIOS-u odbywa się zazwyczaj za pomocą klawisza F2, ale niektóre modele mogą wymagać użycia klawisza F12, który wywołuje menu bootowania, a stamtąd można przejść do ustawień BIOS-u. W laptopach marki HP klawiszem odpowiedzialnym za dostęp do BIOS-u jest zazwyczaj F10, choć w starszych modelach może to być Esc, który wywołuje menu opcji startowych, umożliwiające przejście do BIOS-u.
W przypadku laptopów Lenovo klawiszem najczęściej używanym do wejścia do BIOS-u jest F2, ale w wielu modelach dostępny jest specjalny przycisk, nazywany „Novo Button” lub „OneKey Recovery Button”. Znajduje się on zwykle w okolicach gniazda zasilania lub na boku urządzenia. Po jego naciśnięciu laptop uruchamia się i oferuje wybór trybów, w tym dostęp do BIOS-u. Laptopy Toshiba zazwyczaj wykorzystują klawisz F2 lub Esc do wejścia do BIOS-u, ale podobnie jak w innych przypadkach, zaleca się obserwowanie ekranu startowego, który może wyświetlać odpowiednią informację.
Laptopy Alienware, będące marką premium należącą do Della, korzystają z podobnych klawiszy jak modele Dell. Najczęściej używanym klawiszem jest F2, choć w niektórych przypadkach można użyć również F12, jeśli celem jest uzyskanie dostępu do menu bootowania. Warto zwrócić uwagę, że w tej marce BIOS często posiada bardziej zaawansowane ustawienia dostosowane do potrzeb graczy.
Wejście do BIOS-u z poziomu systemu Windows jest możliwe i stanowi wygodną alternatywę, szczególnie w przypadkach, gdy trudno uchwycić odpowiedni moment podczas startu urządzenia. W systemie Windows 10 i 11 można to zrobić, wchodząc w ustawienia systemowe. Należy otworzyć menu Start, wybrać ikonę ustawień (koło zębate), a następnie przejść do sekcji „Aktualizacje i zabezpieczenia”. Tam w zakładce „Odzyskiwanie” znajduje się opcja „Uruchamianie zaawansowane”, która pozwala na ponowne uruchomienie komputera z dodatkowymi opcjami. Po ponownym uruchomieniu użytkownik zobaczy ekran z kilkoma opcjami, z których należy wybrać „Rozwiąż problemy”, a następnie „Opcje zaawansowane” i „Ustawienia oprogramowania układowego UEFI”. Po wybraniu tej opcji komputer automatycznie przejdzie do BIOS-u przy kolejnym uruchomieniu.
Metoda ta jest szczególnie przydatna w laptopach z szybkim startem lub z funkcją Fast Boot, która uniemożliwia dostatecznie szybkie naciśnięcie odpowiedniego klawisza w trakcie uruchamiania. Opcja ta działa wyłącznie w komputerach wyposażonych w nowoczesny BIOS, zgodny z UEFI, dlatego w starszych modelach może być niedostępna.
Podsumowując, wejście do BIOS-u różni się w zależności od typu urządzenia i producenta. Warto znać odpowiednią kombinację klawiszy lub korzystać z zaawansowanych opcji systemu Windows, aby uzyskać dostęp do tego podstawowego oprogramowania. Regularne aktualizacje BIOS-u i znajomość jego funkcji mogą znacznie poprawić wydajność i stabilność komputera. Jeśli nie jesteś pewien, który klawisz nacisnąć, zawsze możesz sprawdzić dokumentację swojego urządzenia lub stronę internetową producenta. Warto również pamiętać, że niewłaściwe zmiany w BIOS-ie mogą prowadzić do problemów z uruchomieniem systemu, dlatego każdą modyfikację należy przeprowadzać ostrożnie i zgodnie z instrukcjami.
